Jednym z najważniejszych zagadnień teorii literatury jest pojęcie dzieła literackiego. Świadomość tego, czym jest dzieło literackie, to podstawa wnikliwej lektury i interpretowania literatury.
Z definicji umieszczonej w ramce obok wynika, że tekst, któremu chcemy nadać miano dzieła literackiego, musi mieć sens i odpowiadać standardom obowiązującym w danym czasie. W rozumieniu dzieła literackiego kluczową rolę odgrywa także pojęcie funkcji estetycznej, a więc nastawienie na piękno, walory artystyczne. I właśnie funkcja estetyczna jest tą cechą, która łączy dzieło literackie zinnymi dziełami sztuki.
Dzieło Literackie to: językowy twór sensowny (wypowiedź) spełniający warunki literackości przyjęte w danym czasie i środowisku, szczególnie zaś warunek odpowiedniości względem uznawanych standardów artyzmu.
Tekst kultury to: obraz, film, rzeźba, plakat, piosenka, opera, utwór muzyki klsycznej, fresk, grafika, dzieło architektoniczne, exlibris, reklama... itd. oraz tekst literatury pięknej (również gatunki synkretyczne i z pogranicza publicystyki) - wiersz liryczny, powieść, nowela, dramat właściwy, esej, felieton, reportaż... etc. Tekstem kultury może być nawet miasto lub kraj.
Wyróżniamy następujące teksty kultury:
- pisane (np. artykuł prasowy, esej, powieść, wiersz, dramat, felieton...),
- wizualne (np. fotografia, obraz, rzeźba, mural, graffiti, plakat, instalacja, reklama),
- audialne (np. utwór instrumentalny, piosenka, audycja radiowa),
- wirtualne (np. gra komputerowa, blog, hipertekst),
- audiowizualne (np. film, teledysk, program telewizyjny, happening, reklama)
